... เพราะฉะนั้นจึงได้ให้ชื่อเป็นคำศัพท์สูงกว่าอัฐว่า โสฬส คำนั้นเดี๋ยวนี้ก็ใช้คล่องแล้วทั้งบ้านทั้งเมืองฉันใด ถ้าจะเรียกชื่อทอง 3 ขนาดนี้ จะเรียกให้เข้าศัพท์สูงอย่างอัฐ อย่างโสฬสก็ได้ ให้เรียกทองขนาดใหญ่ว่า (ทศ) แปลว่า 10 แป เปนเงินชั่งหนึ่ง ขนาดกลางเรียกว่า (พิศ) แปลว่า 20 แป เปนเงินชั่งหนึ่ง ขนาดน้อยเรียกว่า (พัดดึงส์) แปลว่า 32 แป เปนเงินชั่งหนึ่ง อีกอย่างหนึ่งแปทองขนาดใหญ่ให้เรียกว่า (ทุกกังส์) แปลว่า สองตำลึง ขนาดกลางให้เรียกว่า (เอกกังส์) แปลว่าตำลึงเดียว ขนาดน้อยให้เรียกว่า (จีนกังส์) แปลว่าตำลึงจีน ตามแต่จะชอบใจเถิด แต่เห็นว่าอย่างก่อนนั้นเปนดี ด้วยคล้ายกับชื่ออัฐชื่อโสฬส ซึ่งบอก 8 แล 16 แบ่งแต่เฟื้อง ในทองนี้ให้เรียกว่า (ทองทศ) (ทองพิศ) (ทองพัดดึงส์) ซึ่งแบ่งเป็น 10 แล 20 แล 32 แต่ราคาชั่งหนึ่งเทอญ ”
ครั้นถึง พ.ศ. 2408 โปรดเกล้าฯ ให้สร้างเหรียญทองแดง มีตราเช่นเดียวกับเหรียญดีบุกเป็นเครื่องแลกอีก 2 ขนาด ขนาดใหญ่ เรียกว่า “ซีก” ราคา 2 อัน ต่อหนึ่งเฟื้อง และขนาดเล็ก เรียกว่า “เสี้ยว” ราคา 4 อันต่อหนึ่งเฟื้อง
อนึ่ง การใช้เหรียญทองคำและเหรียญดีบุก เพื่อเป็นเงินตราหรือเป็นเครื่องแลกในการซื้อขาย มิได้เป็นดังพระราชประสงค์ ของพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทั้งนี้เนื่องจากราษฎรมักนำเหรียญทองคำ ไปทำรูปพรรณเครื่องประดับ หรือเก็บรักษาไว้เสมือนสิ่งมีค่า ดังนั้นเหรียญทองคำจึงค่อย ๆ หายสูญไปจากท้องตลาด สำหรับเหรียญดีบุกนั้น มีการทำเหรียญปลอมขึ้น จนราษฎรรังเกียจการที่จะรับหรือใช้เหรียญดีบุก

งินตราสยามซึ่งพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว มีพระราชดำริสร้างขึ้นเป็นเงินเหรียญได้เอง จากโรงกระษาปน์ภายในประเทศแล้ว เงิน พดด้วงมิได้ผลิตเพิ่ม
แต่ก็ยังไม่ประกาศเลิกใช้ จนถึงรัชกาลพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ประกาศเลิกใช้เงินพดด้วงทุกชนิด ตั้งแต่วันที่ 28 ตุลาคม พ.ศ. 2447 เป็นต้นมา และโปรดเกล้าฯ ให้ราษฎรนำเงินพดด้วงมาขอแลกเงินเหรียญ หรือนำส่งเป็นเงินภาษีอากรหรือรายได้ ของรัฐบาลอย่างอื่นๆ ทุกประเภท และทรงมีประกาศฉบับสุดท้าย กำหนดให้แลกเงินพดด้วงได้เพียงวันที่ 31 กรกฎาคม พ.ศ. 2451 เป็นการยุติ (สดับ ธีระบุตร 2528 : 83-85) ฉะนั้นการใช้เงินพดด้วงของประเทศไทย จึงได้สิ้นสุดลง หลังจากที่ใช้กันมานาน

หน้า 11 จากทั้งหมด 19 หน้า
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19