... เพราะฉะนั้นจึงได้ให้ชื่อเป็นคำศัพท์สูงกว่าอัฐว่า โสฬส คำนั้นเดี๋ยวนี้ก็ใช้คล่องแล้วทั้งบ้านทั้งเมืองฉันใด ถ้าจะเรียกชื่อทอง 3 ขนาดนี้ จะเรียกให้เข้าศัพท์สูงอย่างอัฐ อย่างโสฬสก็ได้ ให้เรียกทองขนาดใหญ่ว่า (ทศ) แปลว่า 10 แป เปนเงินชั่งหนึ่ง ขนาดกลางเรียกว่า (พิศ) แปลว่า 20 แป เปนเงินชั่งหนึ่ง ขนาดน้อยเรียกว่า (พัดดึงส์) แปลว่า 32 แป เปนเงินชั่งหนึ่ง อีกอย่างหนึ่งแปทองขนาดใหญ่ให้เรียกว่า (ทุกกังส์) แปลว่า สองตำลึง ขนาดกลางให้เรียกว่า (เอกกังส์) แปลว่าตำลึงเดียว ขนาดน้อยให้เรียกว่า (จีนกังส์) แปลว่าตำลึงจีน ตามแต่จะชอบใจเถิด แต่เห็นว่าอย่างก่อนนั้นเปนดี ด้วยคล้ายกับชื่ออัฐชื่อโสฬส ซึ่งบอก 8 แล 16 แบ่งแต่เฟื้อง ในทองนี้ให้เรียกว่า (ทองทศ) (ทองพิศ) (ทองพัดดึงส์) ซึ่งแบ่งเป็น 10 แล 20 แล 32 แต่ราคาชั่งหนึ่งเทอญ
ครั้นถึง พ.ศ. 2408 โปรดเกล้าฯ ให้สร้างเหรียญทองแดง มีตราเช่นเดียวกับเหรียญดีบุกเป็นเครื่องแลกอีก 2 ขนาด ขนาดใหญ่ เรียกว่า ซีก ราคา 2 อัน ต่อหนึ่งเฟื้อง และขนาดเล็ก เรียกว่า เสี้ยว ราคา 4 อันต่อหนึ่งเฟื้อง |