| 5. ดาราพระมหามงกุฎ (ฝ่ายใน) พ.ศ. 2404 เครื่องประดับยศอีกอย่างหนึ่งที่เข้าเกณฑ์เป็นเครื่องราชอิสริยาภรณ์ ซึ่งสันนิษฐานได้ว่า พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สร้างขึ้นเช่นเดียวกับดาราช้างเผือกแต่ขนาดเล็กกว่า คือดารามหามงกุฎฝ่ายในสำหรับพระราชทานเจ้าจอม ซึ่งแต่งตัวเป็นมหาดเล็กตามเสด็จ มี 2 ชั้น คือ |
ชั้นที่ 1 มีลักษณะเป็นรูปกลมรีตามแนวนอน มีรัศมี 10 แฉก ทำด้วยทองคำลงยาราชาวดี ลายกลางจำหลักเป็น พระมหามงกุฎมีฉัตรเครื่องสูง กับพาน 2 ชั้น รองแว่นและรองสมุดอยู่ 2 ข้าง ชั้นที่ 2 ลักษณะเหมือนชั้นที่ 1 แต่ทำด้วยทองคำเกลี้ยง 6. ดาราตราตำแหน่ง การสถาปนาดาราตราตำแหน่งเป็นครั้งแรก ดาราตราคชสีห์ เมื่อพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สร้างดาราไอราพตสำหรับเครื่องทรง |
 ดาราพระมหามงกุฎ (ฝ่ายใน) (ภาพจาก เครื่องราชอิสริยาภรณ์ไทย หน้า 15) |
| และพระราชทานพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัวแล้ว ในปีเดียวกันนี้ (พ.ศ. 2400) ได้ทรงคำนึงถึงข้าราชการชั้นผู้ใหญ่ซึ่งมีตำแหน่งสำคัญ คือ สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ (ช่วง บุนนาค) เมื่อยังดำรงตำแหน่งสมุหพระกลาโหมว่า สมควรจะมีดาราเพื่อแสดงถึงยศและตำแหน่งด้วย |
| หน้า 8 จากทั้งหมด 9 หน้า 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 |
