3. ดาราช้างเผือกสำหรับพระราชทานคนไทย
พ.ศ. 2404 พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สร้างตราเป็นลายรูปช้างเผือกขึ้น ด้วยมีพระราชดำริจะให้เป็นเครื่องหมายถึงแผ่นดินสยาม เรียกกันว่า "ดาราช้างเผือก" อันเป็นต้นเค้าของเครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือกในปัจจุบัน ดาราช้างเผือกนี้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สร้างสำหรับพระราชทานแก่ผู้มียศต่าง ๆ ในพระราชอาณาจักรที่มีความชอบ เป็นรูปพระมหามงกุฎบนหลังช้าง โดยกำหนดไว้เป็น 4 ชั้น ได้แก่
ชั้นพิเศษ ทำด้วยทองคำเป็นรูปกลม มีรัศมี 16 แฉก มีขนาดเส้นผ่าศูนย์กลาง 7.3 X 6.0 เซนติเมตร ลงยาราชาวดีจำหลักเป็นช้างเผือกผูกเครื่องมั่น มีพระมหามงกุฎประดิษฐานอยู่บนหลัง กรอบล้อมด้วยเพชรประดับทับทิม รัศมีลงยาราชาวดี ใช้ประดับฉลองพระองค์เบื้องซ้าย เป็นดาราช้างเผือกที่มีขนาดใหญ่ที่สุด ดาราช้างเผือกชั้นพิเศษมีหลายดวง และมีขนาดแตกต่างกัน |