“ กันเอินซึ ” ซึ่งตรงกับคำว่า “ กำแพงเพชร ” อันเป็นราชทินนามของพระองค์ก่อนเสด็จเสวยราชย์ ” (สังข์ พัธโนทัย , ม.ป.ป. : 180) จากหนังสือพระราชประวัติและพระราชกรณียกิจในสมเด็จพระเจ้าตากสินกรุงธนบุรี (2524 : 2) กล่าวว่า “ ทรงได้นำทหารออกปราบปรามชุมนุมต่างๆ เพื่อรวบรวมอาณาจักรไทยได้เป็นผลสำเร็จ โดยทรงสามารถตีค่ายพม่าที่ค่ายโพธิ์สามต้นและกรุงธนบุรีได้ในเดือน 12 ปีกุน พ.ศ.2310 ... และทรงประกอบพระราชพิธีปราบดาภิเษกขึ้นเป็นพระเจ้าแผ่นดิน ในวัน ๓ ฯ ๑ ค่ำ ปีชวด จ.ศ. 1130 (พ.ศ.2311)”

“ ต่อมาในปีพุทธศักราช 2311 ได้ทรงปราบดา ภิเษกขึ้นเป็นพระเจ้าแผ่นดิน ทรงพระนามว่า “ สมเด็จพระบรมราชาที่ 4” แต่ประชาชนนิยมเรียกว่า “ พระเจ้าตากสิน” ( http://www.wangdermpalace.com/kingtaksin/thai_thegreat.html, 30/11/2547 )

น. ณ ปากน้ำ (2536 : 49) ว่า “ จุลศักราช 1130 ปีชวด ได้เสด็จเถลิงถวัลย์ราชสมบัติ เป็นพระมหากษัตริย์ ณ กรุงธนบุรี ”

หนังสือที่ระลึกพิธีเปิดพระบรมราชานุสาวรีย์สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช จังหวัดจันทบุรี (2524 : 40 ) ว่า “ ...เจ้าตากก็ให้อพยพผู้คนลงมาตั้งราชธานีอยู่ที่กรุงธนบุรีแต่นั้นมา และได้กระทำพิธีปราบดาภิเษกเป็นกษัตริย์ ณ วันพุธ เดือนอ้าย แรม 4 ค่ำ จุลศักราช 1130 ปีชวด สัมฤทธิศก ตรงกับวันที่ 28 เดือนธันวาคม พ.ศ.2311…”

ณัฐพร บุนนาค (2545 : 32) คัดลอกจาก “ จดหมายเหตุโหร ” ใน ประชุมพงศาวดารฉบับกาญจนาภิเษก เล่ม 1 กรุงเทพฯ : กรมศิลปากร หน้า 1) ว่า “ โดยตามความในพระราชพงศาวดารซึ่งตรงกันกับจดหมายเหตุโหรในประชุมพงศาวดาร ภาคที่ 8 ได้กล่าวถึงการขึ้นเป็นกษัตริย์อย่างเป็นทางการว่า สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชทรงปราบดาภิเษกในวันพุธ เดือนอ้าย แรม 4 ค่ำ จุลศักราช 1130 ปีชวด สัมฤทธิศก ตรงกับวันที่ 28 ธันวาคม พ.ศ.2311 ”

ขจร สุขพานิช (2518 : 22-25) ได้กล่าวไว้ในหนังสือข้อมูลประวัติศาสตร์สมัยบางกอกเกี่ยวกับเรื่องนี้ว่า “ ...เรื่องราวของสมเด็จพระเจ้าตากสิน เราจะกำหนดได้ว่าพระองค์ทรงนำไพร่พลประมาณหนึ่งพันตีฝ่าวงล้อมพม่าออกไปจากกรุงเมื่อวันที่ 3 มกราคม พ.ศ.2309 คือก่อนกรุงแตกประมาณ 3 เดือนเศษ ทรงตีเมืองได้จันทบุรีเมื่อวันที่ 14 มิถุนายน พ.ศ.2310 หลังกรุงแตกประมาณ 2 เดือน ครั้นแล้วพระองค์ทรงใช้เวลาราว 5 เดือน ในการทรงสะสมผู้คนและศาสตราวุธ พร้อมทั้งทรงให้ต่อเรือจนได้จำนวนเพียงพอแล้ว จึงทรงคุมกองทัพเรือเข้ามาถึงปากน้ำในเดือน 12 ปีชวด รุ่งขึ้นก็ตีได้เมืองธนบุรี ....

ดังได้กล่าวไว้แล้ว วันทรงกอบกู้กรุงศรีอยุธยาได้ในครั้งนั้นเราไม่มีหลักฐานว่าเป็นวันอะไร ทราบแต่ว่าเป็นเดือน 12 แต่เมื่อได้กำหนดกันว่าเป็นเดือน 12 ขึ้น 15 ค่ำ ตรงกับวันที่ 6 พฤศจิกายน พ.ศ.2310 ก็ขอให้ผ่านไปก่อน