หมายเหตุ
พระยาตาก (พระยาวชิรปราการ) ยกไปตั้ง ค่ายที่วัดลุ่ม หน้าเมืองระยอง (ปัจจุบันเรียกว่า วัดลุ่มมหาชัยชุมพูพล) และได้เข้าล้อมเมืองระยองไว้ ต่อมาชาวเมืองระยองได้สร้างศาลสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช ไว้เป็นที่เคารพสักการะที่หน้าวัดลุ่มมหาชัยชุมพูพล อยู่ที่หน้าเมืองระยองจนทุกวันนี้ และในที่ติดกับศาลเจ้าตากนั้นมีต้นสะตือต้นใหญ่ต้นหนึ่งเรียกว่า สะตือพระเจ้าตาก เพราะเป็นต้นไม้ที่พระเจ้าตากได้มาพักอาศัยตั้งค่าย ใช้ร่มสะตือเป็นที่กำบังแสงแดดและลม
พระยาตากสินเคลื่อนพลเข้า หมายตีเมืองระยอง
สมัยนั้นนิยมใช้พระสงฆ์เป็นคนกลาง หรือเป็นทูตเพื่อเจรจาความกัน
(เอื้อเฟื้อภาพโดย เมืองโบราณ)


เป็นต้นไม้ที่น่าจะได้บำรุงรักษาไว้เป็นอนุสรณ์อย่างต้นอเมริกัน เอม ( American Elm) ที่ท่านประธานาธิบดี จอร์ช วอชิงตัน ได้พักอาศัยร่มไม้เมื่อทำสงครามกู้ชาติ ซึ่งชาวอเมริกันบำรุงรักษาไว้อย่างดีตลอดจนทุกวันนี้ ระลึกถึงบุญคุณท่านวอชิงตัน และต้นเอมที่ช่วยเหลือให้ทำสงครามได้ชัยชนะ กู้ชาติได้อย่างเดียวกัน (สมานวนกิจ, หลวง, 2496 : 18)

ที่ เมืองระยอง นี้ครั้งแรกเจ้าเมืองชื่อ บุญ หรือบุญเรือง เป็นพระระยอง ( ชูสิริ จามรมาน , 2527 : 69) ก็ยินยอมเข้าร่วมมือกับพระยาวชิรปราการ กำลังอีกส่วนหนึ่งเป็นกรมการเมืองเก่า อันมีหลวงพลแสนหาญ ขุนจ่าเมือง ขุนราม หมื่นซ่อง มีความเห็นว่าพระยาวชิรปราการบังอาจซ่องสุมรี้พลบุกรุกบ้านเมือง เป็นการประทุษร้ายต่อแผ่นดิน จึงไม่ยอมร่วมมือด้วย