เดินทางผ่านเมืองนครนายกเข้าเขตด้านกบแจะ ( ที่ตั้งด่านกบแจะปัจจุบันเป็นพื้นที่ อยู่ในเขต อ . ประจันตคาม และอยู่ในบริเวณแม่น้ำประจันตคามไหลลงมารวมกับแม่น้ำปราจีนบุรี ) บริเวณที่ตั้งด่านกบแจะมาขึ้นฝั่งตะวันออก (พระครูศรีมหาโพธิ์คณารักษ์เจ้าอาวาสวัดใหม่กรงทองเล่าว่า ฝั่งตะวันออกที่ทหารพระเจ้าตากฯ ข้ามไปนั้นปัจจุบันมีวัดร้างอยู่ชื่อวัดกะแจะไม่ทราบว่าสร้างเมื่อใด แต่ต้องสร้างภายหลังทหารพระเจ้าตากข้ามไปแล้ว) เมื่อข้ามลำน้ำทางฝั่งตะวันออก พระยาวชิรปราการสั่งให้เสบียง พวกหาบหามเดินทางข้ามทุ่งไปยังบ้านเม้ารำ ไผ่ขาดและบ้านคู้ลำพันอันเป็นชาย ทุ่งศรีมหาโพธิ กำลังของท่านเคลื่อนมาเป็นขบวนสุดท้าย ระหว่างที่เดินเข้าบ้านคู้ลำพันนั้นทหารพม่าจากปากน้ำเจ้าโล้ ( เข้าใจว่าน่าจะเป็นปากน้ำโยธกา ) ซึ่งอยู่ทางใต้เมืองปราจีนบุรีได้ติดตามมาทั้งทางบกทางน้ำ พระยาวชิรปราการได้ยินเสียงฆ้อง กลอง และเห็นธงทิวทหารพม่าติดตามมา จึงสั่งให้กองเสบียงเร่งเดินทางเข้าที่ปลอดภัยไว้ก่อน ท่านได้จัดวางกำลังอย่างเร่งด่วนและสั่งการแนะนำแนวซุ่มกำลัง แนวยิงขั้นสุดท้ายคือกองกำลังจู่โจม ท่านได้เลือกเอากอพงกอแขมเป็นแนวกำบังแนวเขต และช่องทางเคลื่อนที่ ในเวลาเดียวกันได้สั่งให้ทหารประมาณ 100 คน ออกไปท้องทุ่งปะทะกับพม่า แล้วแกล้งทำเป็นถอยหนีไปทางแนวยิงของปืนน้อยใหญ่ที่เตรียมไว้ เมื่อปะทะกันได้ระยะหนึ่งพม่าเห็นทหารไทยถอย ก็ไล่ติดตาม พอได้ระยะปืนที่ซุ่มอยู่ก็ทำการไล่ยิงพร้อมกัน ถูกทหารพม่าล้มตาย ที่หนุนเนื่องเข้ามาอีกสองสามระลอกก็ถูกปืนล้มตายและถอยหนีไม่เป็นขบวน พระยาวชิรปราการนำทหารที่คอยซุ่มไว้ไล่ติดตามฆ่าฟัน พม่าล้มตายอยู่ในดงพงดงแขมกลาดเกลื่อน ที่รอดตายก็หลบหนีกันไปหมดสิ้น จากนั้นทหารพม่าก็มิได้ติดตามมาอีกเลย เสร็จสิ้นการรบกับทหารพม่าในดินแดน ปราจีนบุรี ที่บ้านคู้ลำพันแล้ว พระยาวชิรปราการจัดระเบียบกองทัพพร้อมที่จะเดินทางและนำกำลังทั้งสิ้นไปทางใต้บ้านคู้ลำพันประมาณ 6 กม . จนถึงที่พักแรมบริเวณวัดต้นโพธิ์ ต.โคกปีบ อ.โคกปีบ จ.ปราจีนบุรี ครั้นวันจันทร์ เดือนยี่ ขึ้น 14 ค่ำ ปีจอ พ.ศ.2309 กองกำลังของพระยาวชิรปราการเคลื่อนขบวนจากวัดต้นโพธิ์ ศรีมหาโพธิ์ ผ่านเขตเมืองฉะเชิงเทรา ( เดิมเรียกเมืองแปดริ้ว ) เมืองชลบุรี ( เดิมเรียกเมืองบางปลาสร้อย ) เข้าบ้านนาเกลือ ที่บ้านนาเกลือนายกล่ำคุมไพร่พลเข้าขัดขวางขบวนทัพพระยาวชิรปราการๆ จึงยิงปืนเข้าไปในหมู่ไพร่พล นายกล่ำจึงอ่อนน้อมโดยดี จากบ้านนาเกลือพัทยา นาจอมเทียน ไก่เตี้ย สัตหีบ จากสัตหีบ กองกำลังเคลื่อนมาตามหมู่บ้านชายฝั่งทะเล ผ่านบ้านหินโด่ง บ้านน้ำเก่าและตั้งค่ายมั่นอยู่ในบริเวณวัดลุ่ม ( วัดลุ่มมหาชัยชุมพล หรือวัดมหาไชยชุมพูพล ) อยู่ในเขตบ้านท่าดู่ไม่ไกลจากค่ายเก่าที่ตั้งเมืองระยอง ( ชูสิริ จามรมาน , 2527 : 89)