หมายเหตุ
1. พ.ต.ต. พิศาล เสนะเวส (2515 : 311) อธิบายคำว่า มังมหานรธา ว่าเป็นชื่อของตำแหน่งขุนนางพม่า ไม่ใช่ชื่อตัว หนังสือ ไทยรบพม่า ของสมเด็จกรมพระยาดำรงราชานุภาพระบุว่า มังมหานรธาคนนี้ชื่อ มังละศิริ และได้อธิบายคำว่า เนเมียวสีหบดี เช่นกันว่าเป็นชื่อตำแหน่งขุนนางพม่าเป็นแม่ทัพผู้ตีกรุงศรีอยุธยาแตก แต่ไม่ได้บอกว่ามีชื่อจริงอย่างไร ซึ่งเรื่องนี้ ขจร สุขพานิช (2545 : 263) ระบุว่า เนเมียวสีหบดี เดิมชื่อ อภัยคามินี
หนังสือสาระน่ารู้กรุงธนบุรี ของมูลนิธิอนุรักษ์โบราณสถานในพระราชวังเดิม (2543 :147) กล่าวถึงตำแหน่งของเนเมียวสีหบดีว่า โปสุพลา อันเป็นชื่อตำแหน่งยศแม่ทัพพม่า ปรากฏเหตุการณ์ในพงศาวดารพม่าตีกรุงศรีอยุธยา เมื่อพ.ศ. 2310 ( พม่าเรียกว่า เนเมียวสีหบดี ) และมาปรากฏในพงศาวดารอีกใน พ.ศ. 2314 เมื่อเจ้าสุริยวงศ์เจ้าเมืองหลวงพระบางเกิดวิวาทกับเจ้าสิริบุญสารเจ้าเมืองเวียงจันทน์ เจ้าสิริบุญสารจึงขอให้พระเจ้ามังระยกกองทัพมาช่วย พระเจ้ามังระจึงให้ชิกชิงโบเป็นกองหน้า โปสุพลาเป็นแม่ทัพคุมพลมาช่วยเวียงจันทน์ โปสุพลายกทัพไปตีหลวงพระบาง เจ้าสุริยวงศ์สู้ไม่ได้ยอมอ่อนน้อม จากนั้นพระเจ้ามังระโปรดฯ ให้โปสุพลายกทัพมาตั้งมั่นที่เชียงใหม่ เพื่อป้องกันกองทัพไทย ต่อมาในพ.ศ. 2316 โปสุพลายกกองทัพมาตีเมืองพิชัย หลังจากที่ชิกชิงโบเคยยกมาแล้วแต่ไม่สำเร็จ ในครั้งนั้นโปสุพลาก็พ่ายแพ้แก่เจ้าพระยาสุรสีห์ และพระยาพิชัยกลับไปเช่นกัน
2. เส้นทางเดินทัพพม่า เวลาพม่าเดินทัพเข้าตีไทย เท่าที่ปรากฏมักจะเข้าสู่ไทยได้ 4 ทางคือ
1) เข้าทางเชียงใหม่
2) เข้าทางด่านแม่ละเมา จังหวัดตาก
3) เข้าทางพระเจดีย์สามองค์ จังหวัดกาญจนบุรี
4) เข้าทางด่านสิงขร จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ (พ.ต.ต. พิศาล เสนะเวส , 2515 : 321)
|