เจ้าพระยานครราชสีมา (ทองอินทร์) ผู้นี้ เป็นแม่ทัพคนสำคัญ ที่เข้มแข็งในราชการสงครามเป็นอย่างมากในสมัยรัชกาลที่ 3 อีกท่านหนึ่ง ได้มีบทบาทในราชการทัพคราวปราบกบฏเจ้าอนุเวียงจันทน์และสงครามเขมร-ญวน เคียงบ่าเคียงไหล่กับเจ้าพระยาบดินทร์เดชา (สิงห์ สิงหเสนีย์) มาโดยตลอด เจ้าพระยานครราชสีมา (ทองอินทร์) เป็นต้นสกุล “ ณ ราชสีมา ” ซึ่งมีสาขาร่วมหลายสกุลด้วยกัน อันได้แก่ อินทโสฬส มหาณรงค์ อินทรกำแหง นิลนานนท์ เนียมสุริยะ ชูกฤส อินทนุชิต คชวงศ์ ศิริพร และเชิญธงไชย สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช พระองค์ ทรงปกครอง ไพร่ฟ้าบ่าวไพร่ พลเรือน และทหาร ด้วยทศพิธราชธรรม ดียิ่ง มากกว่าทรงเป็นเจ้านาย ดังข้อความพระราชวิจารณ์ของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 ว่า สนิทชิดเชื้อ เหมือนกับพ่อ เมื่อคราวสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรีได้ทรงรับสั่งเมื่อประทับอยู่ที่ค่ายเขาพระ ขณะนั้นกำลังล้อมพม่าบ้านบางนางแก้ว ทรงกำหนดพระราชอาญาไว้ว่า ผู้ยิงปืนไม่พร้อมกันให้ยิงพร้อมกันทีละสามสิบ สี่สิบนัดตามรับสั่ง ทรงตรัสแก่ข้าราชการนายทัพนายกองว่า “ ข้าราชการทั้งปวงพ่อใช้ให้ไปทำศึกบ้านเมืองใดพ่อมิได้สกดหลังไปด้วยก็มิสำเร็จราชการ ครั้นพ่อไปราชการสงครามเชียงใหม่ ให้ลูกทำราชการข้างหลังและพ่ายแพ้แก่พม่าให้ขายพระบาทพ่อ อันทำศึกครั้งนี้พ่อจะชิงชังแก่ลูกผู้ใดหามิได้ รักใคร่เสมอกัน เป็นกษัตราธิราชเจ้าแผ่นดิน ถ้าผู้ใดมีความชอบมิได้ปูนบำเหน็จ ผู้ใดกระทำผิดมิได้เอาโทษ ทำเช่นนี้ก็ไม่ควรแก่ราชการแผ่นดินหามิได้ ประเวณีกษัตราธิราช ผู้มีความชอบปูนบำเหน็จรางวัล ให้รั้งเมืองครองเมือง ตามฐานานุกรมลำดับ โทษผิดควรจะตีก็ตี ควรฆ่าก็ฆ่าเสีย จึงชอบด้วยราชาแผ่นดิน จึงจะทำสงครามกับพม่าได้ พ่ออุตส่าห์ทรมานเที่ยวทำสงครามมานี้ ใช่จะจงพระทัยปรารถนาหาความสุขแต่พระองค์เดียวก็หามิได้ อุตส่าห์สู้ลำบากการครั้งนี้ เพื่อทำนุบำรุงศาสนาสมณะชีพราหมณ์ประชาราษฎร ให้เป็นสุขทั่วขอบขัณฑ์เสมอ เพื่อมิให้คนอาสัตย์อาธรรม์ และครั้งนี้ลูกทั้งหลายทำการแพ้แก่พม่า ครั้นจะเอาโทษก็เสียดายนัก ด้วยได้เลี้ยงดูมาเป็นใหญ่โต แล้วผิดครั้งนี้จะยกไว้ให้ทำราชการแก้ตัวครั้งหนึ่งก่อน ครั้งต่อไปถ้ารบพม่าแล้วชนะจึงจะพ้นโทษ ทั้งนายและไพร่เร่งคิดจงดีเถิด อันพ่อจะละกำหนดบทอัยการศึกเสียมิได้ ก็ให้เร่งคิดอ่านทำการแก้ตัวไปให้รอดชีวิตเถิด ” อีกครั้งเมื่อพระยาตากสินนำไพร่พลตีเมืองชลบุรี ผ่านบางละมุงขณะนั้นนายบุญเรืองมหาดเล็ก เป็นผู้รั้งเมืองบางละมุง คุมไพร่ 20 คน ถือหนังสือมาจะลงเอาไปให้พระยาจันทบุรี เดินผ่านในแขวงเมืองระยอง พวกทหารพระยาตากสิน จับตัวได้ ซักได้ความว่า เนเมียวสีหบดีแม่ทัพพม่า ที่ค่ายโพธิ์สามต้น มีหนังสือมาบอกให้พระยาจันทบุรีเข้าไปอ่อนน้อมเสียโดยดี