หมายเหตุ ท่านทองจีนนี้เป็นพระโอรสองค์ที่ 3 ของสมเด็จพระพี่นางพระองค์ใหญ่ ( สมเด็จเจ้าฟ้า กรมพระยาเทพสุดาวดี ) ของพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช กับหม่อมเสม ซึ่งรับราชการเป็นที่พระอินทรรักษา เจ้ากรมตำรวจใหญ่ซ้ายฝ่ายพระบวรราชวัง ท่านทองจีนเข้ารับราชการเป็นมหาดเล็กหลวงในสมัยกรุงธนบุรี เมื่อผลัดแผ่นดิน ท่านได้รับสถาปนาเป็นสมเด็จพระเจ้าหลานเธอ เจ้าฟ้ากรมหลวงนรินทร์รณเรศ คนทั้งหลายเรียกกันว่า เจ้าฟ้าปักกิ่ง ( จุลลดา ภักดีภูมินทร์ เวียงวัง : สมเด็จพระพี่นางเธอพระองค์ใหญ่ , สกุลไทย 48 (2482) : อังคาร 14 พฤษภาคม 2545 : 57-58)
มีผู้แต่งโคลงนิราศ ( จี้ฉิงซื้อ ) เล่าถึงการเดินทางครั้งนี้ไว้ด้วยว่า มีขุนนางไปด้วยกัน 6 คน ลงเรือที่ท่าเรือ หลอเลี่ยไต้ ( ท่าประตูชัย ) มีเรือทั้งหมด 21 ลำ ออกเดินทางไปได้ 30 วัน ก็ถึงเมืองกว่างโจวในวันที่ 1 กรกฎาคม เจ้าเมืองกว่างโจวชื่อ เจิ้นหยวนโฉว จึงได้รายงานไปยังผู้ว่าการมณฑลชื่อ ปาเหยียนซาน
เรือเครื่องราชบรรณาการไปถึงก็ต้องทำตามระเบียบของจีน คือมีขุนนางจีนมาสอบถามข้อความบางอย่าง ซึ่งราชทูตก็ได้แจ้งว่าไปจากสยามเพื่อนำเครื่องราชบรรณาการไปถวายพระเจ้ากรุงจีน พวกขุนนางจีนเหล่านั้นก็ตรวจรายการของและตรวจร่างกายของขุนนางไทย พวกขุนนางเหล่านี้ มีคนตามมา 30 คน ล้วนแต่งกายด้วยผ้าสีม่วงและสีเขียว มีลักษณะแสดงการเหนื่อยหน่าย แล้วนำขุนนางไทยไปยังประตูทหาร หลังจากที่ตรวจสอบแล้ว ก็ส่งขุนนางเข้ามาต้อนรับและให้ขุนนางไทยพักอยู่ที่นอกวังในพลับพลาเครื่องราชบรรณาการเก่า และพระราชสาส์นของสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรีประดิษฐานอยู่ในหอกลาง ส่วนของอื่นๆ เก็บอยู่ในพระคลัง จากนั้นทางขุนนางจีนก็รีบส่งรายงานขึ้นถวายพระเจ้ากรุงจีนโดยเร็วว่า เจิ้นเจ้า จากสยามได้ส่งเครื่องราชบรรณาการมาแล้ว พวกนี้สุภาพอ่อนน้อมมาก ขุนนางสยามได้ขอพระบรมราชานุญาตพิเศษในอันที่จะไปฉ้าเหมินและหนิงโพว แต่อย่างไรก็ดี ปรากฏว่ามีของบางอย่างที่เป็นของนอกเครื่องราชบรรณาการนั้นไม่ตรงกับในรายการ และยังมีของที่เตรียมไว้สำหรับขุนนางของกองพระราชพิธีกับขุนนางในหน่วยนำทางด้วย นอกจากนี้สมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรียังทรงขอให้ราชทูตขายสินค้าบางอย่างเพื่อนำเงินเป็นค่าใช้จ่ายในการเดินทางได้ กับทรงขอร้องขอให้เรือได้ซื้อเครื่องสำริดโดยส่งกลับไปในเรือเดิมได้ แต่เนื่องจากมีกฎหมายห้ามจำหน่ายเครื่องโลหะออกนอกประเทศ ดังนั้นขุนนางจีนจึงสัญญากับท่านราชทูตว่าจะกราบทูลขอพระบรมราชานุญาตจากพระเจ้ากรุงจีน
ปาเหยียนซาน ได้ร่างสาส์นมากราบทูลสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี โดยยังมิได้นำขึ้นถวายพระเจ้ากรุงจีนให้ทรงพิจารณาก่อน ความในสาส์นนั้นมีว่า ทางมณฑลกว่างตุ้งและกว่างชีได้รับของต่างๆ แล้ว ตนทราบว่าสยามได้ส่งเครื่องราชบรรณาการมาถวายพระเจ้ากรุงจีนเป็นเวลานานหลายศตวรรษมาแล้ว แต่จากการที่เกิดสงครามกับพม่า จึงไม่มีองค์รัชทายาทที่จะถวายเครื่องราชบรรณาการ ด้วยเหตุนี้เครื่องราชบรรณาการจากสยามจึงขาดหายไป และก็ทราบว่าประชาชนชาวสยามได้ขอให้ท่านขึ้นครองราชย์เป็นกษัตริย์ปกครองประเทศ |