รายละเอียดการติดต่อเป็นพระราชไมตรี ครั้งที่ 4
วันที่ 4 สิงหาคม พ.ศ.2317 ปีที่ 39 รัชกาลพระเจ้าเฉียนหลง ฉังเต๋อ ขุนนางที่หนานไห่ มณฑลกว่างตุ้งได้รายงานว่า เรือสินค้าของ เฉินฝูเฉิน จะไปประเทศ โฝหลอ แต่เพราะอากาศแปรปรวน ทำให้เรือพลัดเข้าไปในไทย ขุนนางไทยคนหนึ่งจึงได้นำเรือนั้นมารายงานที่กว่างตุ้ง (หรือกวางตุ้ง) และมีหนังสือแจ้งว่า เจิ้นเจ้าได้พยายามแก้แค้นแทนกษัตริย์พระองค์ก่อนเพื่อต่อต้านพม่าด้วยความพยายามอย่างยิ่ง เนื่องจากที่ตั้งอยู่ใกล้ทะเลแต่ก็ไม่อาจจะหาอาวุธได้พอเพียงจึงได้ขอซื้อ กำมะถันจำนวน 50 หาบ (150,000 กิโลกรัม หรือ 150 ตัน) (สำหรับผสมทำดินปืน) กระทะเหล็ก 500 ใบ (สำหรับหล่อปืนใหญ่) หลี่ซื่อเหยา เห็นว่าที่เจิ้นเจ้าได้ยึดครองไทยมาถึง 7 ปีแล้ว โดยยังตั้งอยู่ที่วั่งเก๋อ ยังมิได้ย้ายกลับไปเมืองหลวงเดิม และเวลานี้ก็ได้รับรายงานว่า เจิ้นเจ้าได้พยายามหาซื้ออาวุธเพิ่มเพื่อไว้รบกับรัฐอื่นที่ต้องการต่อต้านเขา เจิ้นเจ้าจึงได้พยายามเอาใจพระเจ้ากรุงจีนเพื่อให้เชื่อมั่นในตัวเขา จีนรู้ว่าเจิ้นเจ้าได้พยายามอย่างมากที่จะรักษาเขตแดนเพื่อกษัตริย์ไทย ดังนั้นจึงไม่ควรจะห้ามเขา จากจดหมายนี้หลี่ซื่อเหยาได้ร่างบันทึกขึ้นถวายพระเจ้ากรุงจีนเพื่อให้ทรงตรวจพิจารณาข้อความที่มีไปถึงเจิ้นเจ้าว่า นับเป็นการดีที่ท่านพยายามที่จะแก้แค้น เราเข้าใจว่าท่านต้องการอาวุธ แต่เราก็ขอบอกท่านว่า ท่านไม่ควรลืมกษัตริย์พระองค์ก่อน ควรที่จะแก้แค้นเพื่อพระองค์ แต่อย่างไรก็ดี ตามกฎหมายของจีนนั้นจะไม่ขายกำมะถันและกระทะเหล็กให้ผู้ใด ถ้าไม่มีพระราชโองการพิเศษจากพระเจ้ากรุงจีน จากบันทึกนี้ปรากฏว่าพระเจ้ากรุงจีนได้ทรงให้ข้อสังเกตไว้ด้วยหมึกสีแดงว่า พระองค์ทรงเห็นด้วยตามความที่หลี่ซื่อเหยาร่าง
เจิ้นเจ้าได้สร้างเมืองหลวงใหม่ที่ธนบุรี แต่หลี่ซื่อเหยาก็ไม่เข้าใจเหตุการณ์ที่แท้จริง กลับคิดว่าเจิ้นเจ้าไม่กล้าเข้าเมืองหลวงเก่า และในปีนั้นไทยและพม่าก็รบกันอีก ไทยต้องการทหารเป็นจำนวนมากกับกำมะถัน เพราะไทยเองผลิตได้แต่ดินประสิวเท่านั้น เจิ้นเจ้าจึงต้องการซื้อกำมะถันจากจีน
มีชาวจีนคนหนึ่งถูกส่งกลับไปยูนานคือ หยังเฉาผิ่น ได้ให้การว่า เมื่อเดือนเมษายน ปีที่ 34 รัชกาลพระเจ้าเฉียนหลง (พ.ศ. 2313 ) ตนได้ไปที่หมันสึ ( เขมร ) ซึ่งพวก เหมียนสึ ( ญวน ) ยึดอยู่ที่นั่นมักเรียกว่า ต๋าหม่า ( เมืองพุทไธมาศ ) ตั้งอยู่ใกล้ทะเล ทำมาหากินโดยการจับปลา ที่หมันสึนี้มีคนกว่า 10,000 คน ต่อมาถูกพวกเหมียนสึควบคุมอยู่ ในปีที่ 39 รัชกาลพระเจ้าเฉียนหลง (พ.ศ.2317) พวกเหมียนสึได้พยายามยกทัพเข้าตีไทย เจิ้นเจ้าได้ขอคน 1,000 คนจากหมันสึ และขอให้
หมันสึดูแลและช่วยส่ง เสบียงอาหาร ทั้งยังขอให้นำแร่เงินออกมาให้ แต่ทางหมันสึก็ไม่อาจทำตามได้ เพราะลำบากมาก |