13.2.1 กวีในสมัยกรุงธนบุรีเป็นใครบ้าง ?

กวีสมัยกรุงธนบุรีนอกจากสมเด็จพระเจ้าตากสินฯ แล้วกวีสมัยกรุงธนบุรีล้วนเป็นข้าราชการและพระเถระผู้ใหญ่ที่ปรากฏนามคือ

1. พระวันรัต ( ทองอยู่ ) ซึ่งภายหลังได้เป็นพระอาจารย์ในพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย และสึกออกมารับราชการเป็นพระยาพจนาพิมล
2.พระพิมลธรรมวัดโพธาราม ( วัดพระเชตุพนฯ ) ซึ่งต่อมาได้เป็นพระอาจารย์ในสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระปรมานุชิตชิโนรส ภายหลังได้เลื่อนขึ้นเป็นสมเด็จพระวนรัต
3. พระรัตนมุนี ( แก้ว ) ภายหลังสึกมารับราชการเป็นพระยาธรรมปรีชา ต้นสกุลรักตประจิต
4. นายสวนมหาดเล็ก แต่งโคลงยอพระเกียรติสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี แต่งเมื่อปี พ.ศ.2314
5.  หลวงสรวิชิต ( หน ) นายด่านเมืองอุทัยธานี ซึ่งต่อมาได้เป็นเจ้าพระยาพระคลัง ( หน ) เสนาบดีจตุสดมภ์กรมท่า ในสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช แต่งเพชรมงกุฎโดยนำนิทานเรื่องเวตาลปกรณัมมาเป็นเค้าโครงเรื่อง ( ตอนที่เวตาลเล่านิทานปริศนา เรื่องเจ้าชายเพชรมงกุฎ ) และอิเหนาคำฉันท์ ท่านถึงแก่อสัญกรรมปี พ.ศ.2348
6. พระยามหานุภาพ (อ้น) แต่งนิราศกวางตุ้ง เมื่อไปเมืองจีน พ.ศ.2324 นับว่ามีค่าทางประวัติศาสตร์มาก เพื่อบันทึกเรื่องราวและเหตุการณ์ที่ประสบพบเห็นในการเดินทาง และเพลงยาวของพระยามหานุภาพ มีอยู่ 3 บท
7. พระภิกษุอิน เมืองนครศรีธรรมราช แต่งคำฉันท์กฤษณาสอนน้องร่วมกับพระยาราชสุภาวดี ( วีณา โรจนราธา , 2540 : 99)
8. พระยาราชสุภาวดี เดิมเป็นเจ้ากรมสุรัสวดีในกรุงศรีอยุธยา ได้รับการแต่งตั้งจากพระเจ้าเอกทัศน์ให้มาเป็นเจ้าเมืองนครศรีธรรมราช แต่มาครองในปี พ.ศ.ใดไม่ปรากฏ กล่าวกันว่าพระยาราชสุภาวดี เป็นกวีเอกคนหนึ่งในพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ และท่านมีชีวิตต่อมาจนถึงสมัยกรุงธนบุรี ในขณะที่ท่านรับราชการในฐานะเจ้าเมืองนครศรีธรรมราชนั้นท่านมีความผิด จึงถูกเรียกตัวไปแก้คดีที่กรุงศรีอยุธยา ผลที่สุดท่านแพ้คดีจึงต้องพ้นจากตำแหน่งเจ้าเมืองนครศรีธรรมราช ในปี พ.ศ.2308 และในตอนหลังได้ดำรงตำแหน่งเป็นเสนาบดีข้าหลวงนครศรีธรรมราช (ตั้งแต่ พ.ศ.2312-2319 รวมเป็นเวลา 7 ปี) และในสมัยที่เจ้านราสุริยวงศ์ดำรงค์ตำแหน่งเจ้าเมืองนครศรีธรรมราช ท่านอยู่ในฐานะช่วยราชการ เมื่อเจ้านราสุริยวงศ์ถึงแก่พิราลัย ท่านก็ถูกเรียกตัวกลับไปรับราชการที่กรุงศรีอยุธยาตามเดิม ( http://www.navy.mi.th/navy88/files/Nakorn.doc , 31/03/2547) ( พระราชประวัติและพระราชกรณียกิจในสมเด็จพระเจ้าตากสินกรุงธนบุรี : งานพระราชทานเพลิงศพ นส . ผัน ณ นคร 20 กันยายน, 2524 : 8)