แผนที่แสดงอาณาเขตประเทศเวียดนาม
ในปัจจุบัน (ภาพจากวารสารศิลปวัฒนธรรม)
10.3.2 ความสัมพันธ์กับญวน (เวียดนามในปัจจุบัน)
ในสมัยธนบุรีความสัมพันธ์ระหว่างไทยกับญวน แบ่งออกเป็น 2 ระยะคือ

ระยะแรก ญวนเป็นมิตรกับไทย เพราะญวนหวังพึ่งไทยในการขจัดความยุ่งยากที่เกิดขึ้นภายในประเทศ

ระยะต่อมา ไทยมีเรื่องบาดหมางกับญวนในกรณีกัมพูชา ทำให้ความสัมพันธ์ระหว่างไทยกับญวนในตอนปลายรัชกาลตึงเครียด จนเกือบต้องทำสงครามกัน

ในต้นปี พ.ศ. 2312 ทางเมืองจันทบุรีมีใบบอกแจ้งเข้ามาว่า ญวนยกกองทัพเรือขึ้นมาที่เมืองบันทายมาศ (อยู่ในเขมร) ลือกันว่าจะเข้ามาตีกรุงธนบุรี สมเด็จพระเจ้าตากสินฯ ไม่ไว้พระทัยจึงตรัสสั่งให้เตรียมรักษาปากน้ำทั้งสี่ทาง และโปรดเกล้าฯให้พระยาพิไชย หรือพิชัย (นายทหารจีนข้าหลวงเดิม เลื่อนขึ้นเป็นพระยาโกษาธิบดี) บังคับการรักษาปากน้ำ แต่ไม่ช้าก็ได้ความว่า กองทัพญวนหาได้ตั้งใจมาตีเมืองไทยไม่ ที่ยกมาครั้งนั้นเหตุด้วยในกรุงกัมพูชา นักองค์นนท์ซึ่งเป็นพระรามราชา ชิงราชสมบัติกับนักองค์ตน (สมเด็จพระนารายณ์ราชา) ซึ่งขอกำลังญวนมาช่วย พระรามราชาสู้ไม่ได้ก็หนีเข้ามาพึ่งสมเด็จพระเจ้าตากสิน ขอให้ช่วยป้องกันฉันท์เป็นข้าขอบขัณฑสีมา ขอให้ไทยยกทัพไปจัดการเรื่องราวต่าง ๆ ทำให้เหตุการณ์ในเขมรสงบลงได้