ตลอดจนได้รับการศึกษาอบรมแบบผู้ดีไทยพอสมควร ซึ่งอาจจะทรงได้รับการเลี้ยงดูโดยพระมารดาซึ่งเป็นคนไทย แต่การที่ทรงตรัสภาษาจีนได้อย่างคล่องแคล่วหรือทรงนิยมแบบอย่างจีนในบางเรื่องนั้น อาจเป็นเพราะต้องทรงรับผิดชอบการทำมาหากินสืบต่อจากพระบิดา ซึ่งอาจเป็นการค้าขายตามความนิยมของชาวจีน เพราะไม่ปรากฏว่าทรงเป็นนายอากรบ่อนเบี้ย ตามอย่างพระบิดา

ข้อสังเกตนี้สอดคล้องกับดร.สุรีย์ ภูมิภมร (2539 : 77) ที่ว่า “ ...ได้ไปทำการค้าเกวียนที่เมืองตาก สมัยนั้นเกวียนได้บรรทุกของป่าจากเหนือมากรุงศรีอยุธยามีทั้งของป่า ปลาย่าง และปลาแช่เกลือ... ” และสอดคล้องกับพระราชพงศาวดารกรุงธนบุรีพันจันทนุมาศ ( เจิม ) ที่บันทึกว่า พระเจ้าตากทรงเป็นพ่อค้าเกวียนก่อนที่จะมีความชอบในแผ่นดินได้รับแต่งตั้งให้ไปเป็นผู้สำเร็จราชการแผ่นดินอยู่ ณ เมืองตาก โดยเข้ารับราชการเป็นพระยาตาก หากข้อสังเกตนี้เป็นความจริง อาชีพพ่อค้าเกวียนนี้น่าจะมีส่วนทำให้ทรงรักษาไว้ซึ่งเอกลักษณ์แบบอย่างจีน และทำให้ทรงมีประสบการณ์ความสามารถบางอย่างอันเป็นประโยชน์ต่อการกอบกู้เอกราชในเวลาต่อมา เช่น ความสามารถในการสู้รบ ความชำนาญในท้องที่ตอนเหนือของพระราชอาณาจักรอยุธยา ความสามารถในการตรัสภาษาจีน ญวน ลาว รวมทั้งการรู้จักคุ้นเคยกับผู้คนในท้องถิ่นซึ่งจะเข้ามามีบทบาทในการกอบกู้เอกราชภายหลัง

1.10 สมเด็จพระเจ้าตากสินฯ ทรงพระผนวชเมื่อไร ?
เมื่ออายุ 13 ปี ได้บวชเป็นสามเณรในสำนักวัดสามวิหาร (หรือสามพิหาร, ประพัฒน์ ตรีณรงค์, 2542 : 20 ) นอกกรุงศรีอยุธยา เพื่อรับการศึกษาเพิ่มเติม

เมื่ออายุครบอุปสมบท นายสินได้เข้าอุปสมบทในสำนักวัดโกษาวาสอันมีพระอาจารย์ทองดีเป็นเจ้าอาวาส จำพรรษาอยู่ได้ 3 พรรษา ก็ลาสิกขาบทออกมารับราชการตามเดิม และไม่ได้ไว้เปียต่อไปอีก ( ทวน บุณยนิยม , 2513 : 9, 15-16)

วัดโกษาวาส เป็นวัดสำคัญวัดหนึ่ง ตั้งอยู่ริมฝั่งซ้ายของแม่น้ำลพบุรี ตรงข้ามกับป้อมท้ายสนม และคลองปากท่อ ทางทิศเหนือของเกาะเมืองใกล้คูไม้ร้องที่เก็บเรือพระที่นั่ง ตำบลท่าวาสุกรี อำเภอพระนครศรีอยุธยา จังหวัดพระนครศรีอยุธยา เป็นวัดเก่าสร้างในสมัยกรุงศรีอยุธยา เดิมชื่อ วัดคอยท่า โดยมีคำเล่าว่า ลูกสาวสวยคนหนึ่งของเศรษฐีหนีไปกับชายคนรัก