แต่ในคราวที่ทรงเป็นเจ้าเมืองกำแพงเพชรนั้น คงเป็นแต่เพียงเรียกตัวมารับตำแหน่ง ยังมิทันจะได้กลับไปครองเมือง ก็พอดีติดศึกพม่า ต้องอยู่ช่วยราชการในกรุงศรีอยุธยา นับว่าทรงเป็นเจ้าเมืองกำแพงเพชรคนสุดท้ายก็อาจจะว่าได้ และภายหลังที่เสียพระนครกรุงศรีอยุธยาแล้วในปี พ.ศ. 2310 นั่นเอง พระองค์ก็ทรงเป็นพระมหากษัตริย์กอบกู้เอกราชกลับคืนมาได้ไม่ทันข้ามปี ตั้งกรุงธนบุรีเป็นราชธานีปกครองประเทศสืบต่อมาในขณะที่ทรงพระชนมายุได้ 33 พรรษาฉะนี้ ” 3. วีณา โรจนราธา (2540 : 85-86) ได้วิจารณ์เรื่องทรงเป็นบุตรบุญธรรมของเจ้าพระยาจักรีสมุหนายก โดยอ้างว่า นิธิ เอียวศรีวงศ์ตีความว่า น่าจะเป็นเรื่องที่แต่งขึ้นมาภายหลัง เพื่อให้พระองค์เป็นคนไทยทางวัฒนธรรมในสายตาคนไทยมากขึ้น เพราะเมื่อตรวจสอบหลักฐานแล้วพบว่า เจ้าพระยาจักรีคนที่พอจะเลี้ยงนายสินเป็นบุตรบุญธรรมได้นั้นเสียชีวิตเร็วมากจน ไม่น่าจะเป็นผู้อุปถัมภ์ให้เรียนหนังสือจนกระทั่งได้ถวายตัวเป็นมหาดเล็ก รวมทั้งไม่ปรากฏร่องรอยว่าเจ้าพระยาจักรีคนดังกล่าวมีตัวตนอยู่จริงในหลักฐานทางประวัติศาสตร์ที่น่าเชื่อถือได้ ประพัฒน์ ตรีณรงค์ เขียนไว้ในแผ่นดินสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช (ตอนที่ 1) ในวารสารไทย (19 (7) : กรกฎาคม-กันยายน (2542 : 18-20) ได้อ้างถึง น.ต.หยด ขจรยศ ร.น. กองประวัติศาสตร์ ผก.ทร. ซึ่งเป็นผู้เขียน “ พระราชประวัติ สมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี ” ว่า น.ต. หยด ขจรยศได้ทำเชิงอรรถชี้แจงเรื่องเจ้าพระยาจักรี ดังนี้ เจ้าพระยาจักรี ปรากฏตามพระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับสมเด็จกรมพระปรมานุชิตชิโนรสว่า ในแผ่นดินสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ เมื่อ จ.ศ.1096 (พ.ศ.2276) ตั้งหลวงจ่าแสนยากรเป็นเจ้าพระยาจักรี แต่พระราชพงศาวดารฉบับพระราชหัตถเลขา เล่ม 2 ตอน 1 ว่า ตั้งหลวงจ่าแสนยากรเป็นเจ้าพระยาอภัยมนตรีว่าที่สมุหนายก ท่านผู้นี้ (หลวงจ่าแสนยากร) ถึงอสัญ-กรรมในปีจอ จ.ศ.1104 (พ.ศ.2285) (สมเด็จพระเจ้าตากสินกรุงธนบุรี มีพระชนมายุได้ 8 พรรษา) แล้วจึงตั้ง พระยาราชภักดี ขึ้นเป็น เจ้าพระยาราชภักดี ให้ว่าที่สมุหนายกต่อมา คำว่า “ เจ้าพระยาจักรี ” นี้ มีผู้รู้อธิบายว่า เป็นชื่อประจำตำแหน่งสมุหนายก ผู้ใดดำรงตำแหน่งสมุหนายกจะมีชื่อว่าอย่างใดก็ตาม เรียกกันว่า “ เจ้าพระยาจักรี ” ทั้งนั้น โดยนัยนี้จึงเป็นอันว่า สมเด็จพระเจ้าตากสินฯ ต้องได้รับอุปการะจากท่านผู้เป็นสมุหนายก (อย่างน้อย 2 ท่าน) ตั้งแต่ต้นจนกระทั่งมีพระชนมายุไม่น้อยกว่า 24 พรรษา