1.2 เขื่อน แบ่งตามประเภทของการใช้งาน แบ่งออกได้เป็น 5 ชนิด

1.2.1 เขื่อนทดน้ำ เพื่อการทดน้ำเข้าสู่คลอง และส่งน้ำต่างๆ เป็นศัพท์ภาษาอังกฤษว่า “Diversion Dam”
1.2.2 เขื่อนเพื่อการคมนาคม เพื่อการยกระดับน้ำให้สูงขึ้น และเรือเดินได้ เป็นศัพท์ภาษาอังกฤษว่า “Navigation Dam”
1.2.3 เขื่อนเพื่อการพลังงาน เพื่อยกระดับน้ำให้สูงขึ้น และนำไปใช้ในการผลิตกระแสไฟฟ้า เป็นศัพท์ภาษาอังกฤษว่า “Power Dam”
1.2.4 เขื่อนเก็บกักน้ำ เพื่อเก็บกักน้ำไว้ใช้ในการชลประทาน การประปา ควบคุมน้ำท่วม การพักผ่อนหย่อนใจ เป็นศัพท์ภาษาอังกฤษว่า “Storage Dam”
1.2.5 เขื่อนอเนกประสงค์ คือเป็นเขื่อนที่สร้างขึ้นเพื่อวัตถุประสงค์ตั้งแต่ 2 ประการขึ้นไป เรียกว่า เขื่อนอเนกประสงค์ ดังนั้นเขื่อนสำคัญของประเทศไทย จัดเป็นเขื่อนอเนกประสงค์ทั้งสิ้น เรียก “Multi Purposes Dam”

1.3 เขื่อน แบ่งตามชนิดของวัตถุที่ใช้สร้างเขื่อน แบ่งได้ 2 ชนิด คือ เขื่อนคอนกรีต และ เขื่อนดิน
1.3.1 เขื่อนคอนกรีต แบ่งออกได้ 2 ประเภท คือ
1) กราวิตี้แดม (Gravity Dam) เป็นเขื่อนที่ใช้น้ำหนักของตัวมันเอง เป็นตัวต้านทานแรงดันน้ำ ไม่ให้พลิกคว่ำและไม่ให้ตัวเขื่อนเคลื่อนไหวไปกับน้ำ เขื่อนประเภทนี้มีมวลหนักมาก จึงต้านทานน้ำได้ เช่น เขื่อนกิ่วลม จังหวัดลำปาง
2) อาร์คแดม (Arch Dam) เป็นเขื่อนที่ใช้ลักษณะความโค้งเป็นตัวต้านทานแรงน้ำ แล้วจะถ่ายน้ำหนักไปยังขุนเขาที่ปลายโค้งทั้ง 2 ข้าง เขื่อนชนิดนี้ไม่จำเป็นต้องเป็นเขื่อนขนาดใหญ่เหมือนกราวิตี้แดม เช่น เขื่อนภูมิพล จังหวัดตาก