ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.ชวนี ทองโรจน์และคณะ ได้แสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับโครงการสมุนไพร ในหนังสือเฉลิมพระเกียรติ 72 พรรษามหาราชา รวมใจศรีนครินทรวิโรฒ 50 ปี มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ (2542 : 49-61) ได้ดังนี้

ความสอดคล้องกับปรัชญาในการพัฒนาสังคมของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
จากข้อมูลหลักฐานที่ปรากฏในส่วนต่างๆ อาจกล่าวได้ว่า สมุนไพรในโครงการพระราชดำริ มีความสอดคล้องกับปรัชญาในการพัฒนาสังคมของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ 5 ประการ ดังนี้
1. การส่งเสริมศักยภาพในการพึ่งตนเองของประชาชน
2. การอนุรักษ์และการใช้ทรัพยากรท้องถิ่นให้เกิดประโยชน์
3. การอนุรักษ์ภูมิปัญญาไทย
4. เศรษฐกิจแบบพอเพียง
5. การพัฒนาไปสู่เทคโนโลยีสมัยใหม่

การส่งเสริมศักยภาพในการพึ่งตนเองของประชาชน
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงมีพระราชดำริที่ชัดเจน ในการส่งเสริมให้ประชาชนพึ่งตนเองได้ ดังนั้นการพึ่งตนเองจึงเป็นหลักการสำคัญอันหนึ่งในโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ดังพระราชดำรัสตอนหนึ่งว่า
“… การเข้าใจถึงสถานการณ์ของผู้ที่เราจะช่วยเหลือนั้น เป็นสิ่งสำคัญที่สุด การช่วยเหลือให้เขาได้รับสิ่งที่เขาควรจะได้รับตามความจำเป็นอย่างเหมะสมจะเป็นการช่วยเหลือที่ได้ผลดีที่สุด
เพราะฉะนั้นในการช่วยเหลือแต่ละครั้งแต่ละกรณีจำเป็นที่เราจะพิจารณาถึงความต้องการและความจำเป็นก่อน  และต้องทำความเข้าใจเกี่ยวกับผู้ที่เราจะช่วยให้เข้าใจด้วยว่าเขาอยู่ในฐานะอย่างไร สมควรที่จะได้รับความช่วยเหลืออย่างไร เพียงใด อีกประการหนึ่งในการช่วยเหลือนั้น ควรยึดหลักสำคัญว่าเราจะช่วยเขา เพื่อให้เขาสามารถช่วยเหลือตนเองได้ต่อไป ... ”

สมุนไพรจัดได้ว่า เป็นตัวอย่างของการส่งเสริมศักยภาพในการพึ่งพาตนเอง ตั้งแต่ระดับปัจเจกบุคคลไปจนถึงระดับประเทศ เนื่องด้วยสมุนไพรหลายชนิดที่ใช้กันมาตั้งแต่โบราณกาล อาจใช้บรรเทาและบำบัดรักษาโรคบางชนิดได้ผลดีและอาจใช้ทดแทนยาแผนปัจจุบันบางชนิดได้ หากได้มีการผลิตและใช้ยาอย่างเป็นระบบก็จะช่วยลดการนำเข้ายาจากต่างประเทศ